"Şair burada ne anlatmak istemiş?" cümlesi bir edebiyat dersi sıkıcılığı taşır; zorlamadır, afakidir, sahicilikten uzak gelir. Muhtemelen çoğumuz bu soru yanıtlanırken sıkıldık, cevapları da unuttuk; ama şairlerin nasıl olup da o dizeleri oluşturabildiklerine, neler yaşayıp da böylesi cümleler yazabildiklerine dair meraklarımızı hiç yitirmedik. Çoğunun yanıtını bulamadık, kimini kulaktan dolma ‘edebiyat dedikoduları’ ile geçiştirdik.
Haluk Oral ise bu soruların yanıtlarını bir tarihçi titizliğiyle araştırmış ve mısraların peşi sıra aklımıza düşen soruları bir edebiyatsever gibi yanıtlamış.
Haluk Oral, bir matematik profesörü. Bir İmzanın Peşinden ve Arıburnu 1915 kitaplarını anımsayanlar olabilir. Şiir Hikayeleri’nde, Haluk Oral, bir edebiyat arkeoloğu gibi şiirlerin neden yazıldığını, şairlerin o dizeleri yazarken nelerden etkilendiklerini, neler yaşadıklarını anlatıyor. On bir hikaye yer alıyor kitapta.
"Sana gitme demeyeceğim / ama gitme Lavinia / yalanlar istiyorsan yalanlar söyleyeyim / incinirsin yine de sen bilirsin." dizelerini Özdemir Asaf’a yazdıran kadını anlatıyor, aralarındaki ilişkiyi, dönemin ünlü isimlerini, yaşayışlarını…
Necip Fazıl’ın, "Kaldırımlar"ı hangi sokaklarda, neler düşünerek yazdığına değiniyor:
"Ona Kaldırımlar’ı yazdıran bir arayıştır, kumarı bu arayışta bir araç olarak kullanır. Ama Paris onun için artık bitmiştir zorunlu olarak yurda döner."
"Saflığın ve sadeliğin huzuru yerine, zoru aramanın çilesini tercih etti Necip Fazıl, varoluşunu ancak acı çekerek hissedebilen bütün insanlar gibi..."
Ve Nazım’ın "Kurtuluş Savaşı Destanı" şiiri üzerindeki çalışmalarını…
Ahmed Arif’in "Hasretinden prangalar çürüttüm" mısrasını “Hasretinden prangalar eskittim” şeklinde değiştirmesi... "Çürüttüm kelimesindeki "ü" ler önce kulağımı sonra gönlümü tırmaladı.” dediğini okuyunca, bir şairin her bir dizeye nasıl da gönül verdiğini hissediyor insan.
Ve Şiir Hikayeleri, daha başka hikayelere, Ahmet Haşim’e, Melih Cevdet’e, Yahya Kemal’e, Oğuz Atay’a, Orhan Kemal’e rastlıyorsunuz.
Şairlerin, yazarların ve dizelerin peşi sıra bir yolculuğa çıkıyorsunuz…
Şiir Hikayeleri, okuduklarının peşinden gitmek isteyenlere iyi gelecek bir kitap. Ve her kütüphanede olması gereken, kıymetli bir eser.
Merve Uzun
twitter.com/merveuzun