SAYFALAR

4 Aralık 2013 Çarşamba

Kendi yaşamının iç mimarı olmak

"Kendi yolunu izlemek her zaman en kârlı iştir; çünkü bu yolun bizi yanılgılardan yeni benliğimize geri getirmek gibi bir uğuru vardır."
- Goethe, Tag - und Jahreshefte 1816

"Ne kadar kendi oldu insan
O kadar başka."

- İsmet Özel, Bir Yusuf Masalı, 1. Bab: Şivekârın Çıktığıdır

İnsanın kendisini tesadüflere ve rastlantılara bırakması, kendiliğinin ve biricikliğinin mahvına sebep olur. Mahvolmak insana mahsustur. Yemek bayatlar, demir paslanır, insan mahvolur. Kısa bir yoklama yapalım hep birlikte. Arada bir kendine "Ben neredeyim ve ne yapıyorum?" diye soranlar el kaldırsın! Tamam, indirebilirsiniz. Şimdi de arada bir kendine "Ben neredeyim ve ne yapıyorum?" diye sormasına rağmen, bir şeyleri değiştirmeyenler el kaldırsın! Pekala, indirebilirsiniz. Bu soruyu hiç sormayanlar varsa onlar da ayağa kalksın! Oldu, oturabilirsiniz. Her şeyi gördük; değişen bir şey yok. Demek ki hâlâ taktığı saatin pahasına göre değerlenen erkekleriz ve yüzündeki makyajın gramajıyla kıymetlenen kızlarız. Hepimize koca bir aferin. Oturalım, sıfır.

"Var olmak bir ödevdir / isterse bir dakikalık olsun."
- Faust, II P, III

"Kendine en yakın kişi olarak kendini görenlerin kusuruna bakmam."
- Wanderjahre, III, 13

"Bir şairi tabiatın ona verdiğinden başka bir şey yapmak imkânsızdır. Onu başka biri olmaya zorlarsanız mahvetmiş olursunuz."
- Eckermann, 14.02.1830

Yaşamı tüm anlamlarıyla yaşama ve kavrama ustası bir şair, Goethe. Onun bahçesinden meyve toplamak için iyi okumak ve anlamak gerekir. Okumadan ve anlamadan da, yaşama ve kavrama eksik kalır. Ne eksiği? Bitik kalır. Hiç kimse bitik olarak ölmek istemez dersek birilerini kurtarmış olabiliriz lâkin er ya da geç kurunun yanında yaş da yanacak. Yani bitikler bitikleri bitirecek. Bitik olmayanlar kendi saflarına kimleri alabilirlerse daha saf bir yaşam mümkün. Bundan mütevellit kendi yaşamının iç mimarı olmamız gerekiyor.

"Sanatın en yüksek amacı güzelliktir ve en son etkisi de zarafet duygusudur."
- Schriften zur Kunst. Der. Sammler und die Seinigen

Yaşamı da bir sanat olarak görmek gerekir. Şimdi gördüğümüz yemek yapma sanatı, uyuma sanatı, aldatma sanatı, yatak sanatı, aşk sanatı, iş sanatı gibi saçmalıklar elbette ne kadar sanat, Ortada. Güzelin ve iyinin peşinde olması gerektiği, Ademoğlu'nun tek yol haritası. Ademoğlu olmakla herifçioğlu olmak arasındaki fark, insanla bitki arasındaki farkta: fotosentez yapmıyoruz. Güneşi (para) görmek ve suya (makam) kavuşmak bir takım bitkilerin aramızdan ayrılmasını sağlıyor çok şükür. Oysa doğanın dilinde insana ait ne çok şey vardır ve insan kalabilmek için.

"Dağlar, dilsiz ustalardır ve suskun öğrenciler yetiştirirler."
- Wanderjahre II, 9

"Gül hep imkânsız görünür / bülbülse akıl almaz."
- Divan. Buch Suleika, Suleika

"Tabiat Tanrı'yı saklar. Ama herkes için değil."
- Max. und Refl. 811

Weimar'lı bilgeyi er ya da geç demeden en yakın zamanda okumak ve yaşama bir de onun ufkundan bakmak lâzım. 25 yaşındayken yazdığı Genç Werther'in Acıları'ndan sonra birçok insan Werther gibi giyinip dolaştı, sonra da birçok intihar vak'ası oldu. Goethe'yi bundan yola çıkıp elbette övemeyiz ama nasıl bir etki alanı olduğuna en basit örnek olarak sunabiliriz. Divan'ı ve diğer tüm eserleri çığır açmıştır. Hâlâ çığırımızdan çıkmadıysak çukurdayız demektir.

Yağız Gönüler
twitter.com/YagizGonuler

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder